{{ item.title }}

Karaciğer Kanseri Nedir?

Karaciğer en büyük iç organdır. Sağ akciğerin hemen altında bulunur ve iki lobu (bölümü) vardır. Karaciğerdeki hücreler, çeşitli türlerde kötü huylu (malign) ve iyi huylu (benign) tümörler oluşturabilir. Bu tümörler farklı nedenlerle ortaya çıkabilir ve farklı yöntemlerle tedavi edilir.2 Karaciğerdeki hücrelerin kontrol dışı çoğalmasıyla oluşan kötü huylu (malign) tümörlere (kitlelere) karaciğer kanseri denir. Karaciğer kanseri, karaciğerin kendi dokusundan başlayabileceği gibi başka bir organın kanseri de karaciğere yayılım yani metastaz yapmış olabilir. Karaciğer kanserinin ciddiyeti, kanserin türü, kitlenin karaciğer içindeki konumu, büyüklüğü, yayılım yani metastaz yapıp yapmadığı ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır.3

Devamını Gör

Karaciğer Kanseri Türleri Nelerdir?

Karaciğerin kendi dokusundan başlayan kanserlere primer karaciğer kanseri denir. Pankreas, kalın bağırsak, mide, meme veya akciğer gibi vücudun başka bir yerinden başlayıp karaciğere yayılan (metastaz yapan) kanserler ise sekonder karaciğer kanseri olarak adlandırılır. Bu ikinci grup tümörler, ilk başladıkları organlara ya da dokulara göre tedavi edilir. Örneğin akciğerde başlayıp karaciğere yayılan kanser, akciğer kanseri olarak tedavi edilir.2

Primer Karaciğer Kanseri

Hepatosellüler Karsinom (HCC): Erişkinlerde görülen primer karaciğer kanserlerinin yaklaşık %75'i hepatosellüler karsinomlardır. HCC, karaciğerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bazen tek bir tümör olarak başlar, geç evrelerde karaciğerin diğer bölgelerine yayılır. Bazen de karaciğerin farklı yerlerinde çok sayıda küçük kanser nodülü ile başlar, bu durum en sık siroz hastalığına sahip kişilerde görülür.2,4

İntrahepatik Kolanjiokarsinom (Safra Kanalı Kanseri): Primer karaciğer kanserlerinin yaklaşık %10 ila %20'si intrahepatik kolanjiokarsinomlardır. Bu kanserler, karaciğerdeki küçük safra kanallarındaki (safra kesesine safra taşıyan tüpler) hücrelerde başlar.2,4

Anjiyosarkom: Bu tür kanserler, karaciğerin kan damarlarında başlar ve çok hızlı büyür. Erişkinlerdeki primer karaciğer kanserlerinin yaklaşık %1'i anjiyosarkomlardır.4

Karaciğerde Oluşabilen İyi Huylu (Benign) Tümörler

Bazı durumlarda karaciğerde kanserli olmayan iyi huylu (benign) tümörler oluşabilir. Bu tümörler, yakındaki dokulara veya vücudun uzak bölgelerine yayılmazlar yani metastaz yapmazlar.2

Hemanjiyom: En yaygın iyi huylu karaciğer tümörü türü olan hemanjiyomlar kan damarlarında başlar. Karaciğerdeki çoğu hemanjiyom hiçbir belirti göstermez ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak bazen kanamalara neden olabilir ve ameliyatla alınması gerekebilir.2

Hepatik Adenom: Hepatik adenom, hepatositlerde (karaciğerde en çok bulunan hücre türü) başlayan iyi huylu bir tümör türüdür. Genellikle bulgu vermez ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Eğer kişiyi rahatsız eden semptomlara neden olursa ameliyatla alınabilir.2

Fokal Nodüler Hiperplazi (FNH): Karaciğerdeki çeşitli hücre tiplerinde (hepatositler, safra kanalı hücreleri ve bağ dokusu hücreleri) oluşan iyi huylu tümörlerdir. İyi huylu olmalarına rağmen diğer iyi huylu tümörlere göre daha sık semptomlara neden olabilirler.2

Kapat

Karaciğer Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir ?

Karaciğer kanseri gelişiminde kronik viral hepatit, cinsiyet, siroz ve aşırı alkol kullanımı gibi birçok farklı risk faktörü bulunmaktadır. Bu risk faktörleri içerisinde en önemlisi ise kronik viral hepatit enfeksiyonlarıdır.5-7

Karaciğer Kanseri Tanısı

Karaciğer kanseri, erken evrelerde genellikle herhangi bir bulgu vermez; çünkü karaciğer sadece ufak bir kısmı çalışıyorken bile çok iyi işlev görebilir. Olası bir belirtinin saptanması ise direkt olarak karaciğer kanseri anlamına gelmez. Siroz başta olmak üzere diğer karaciğer hastalıklarında da benzer belirtiler görülebilir.9

Devamını Gör

Size En Yakın KETEM Lokasyonları

Karaciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer kanserinde aşağıdaki belirtiler görülebilir;10

  • Açıklanamayan kilo kaybı
  • İştah kaybı
  • Küçük bir porsiyon yemekten sonra bile çok tok hissetme
  • Mide bulantısı ya da kusma
  • Vücudun sağ taraftaki kaburgaların altında hissedilen karaciğer büyümesi (hepatomegali)
  • Vücudun sol taraftaki kaburgaların altında hissedilen dalak büyümesi (splenomegali)
  • Karında ağrı
  • Karında şişme veya sıvı birikmesi
  • Kaşıntı
  • Deride ve gözlerde sararma (sarılık)


Bu belirtilerin yanı sıra ateş, ciltte genişlemiş damarlar görülebilir; anormal morarma veya kanamalar ortaya çıkabilir. Bazı karaciğer tümörleri, karaciğer dışındaki organlara etki eden hormonlar üretir. Bu hormonlar aşağıdaki belirtilere neden olabilir;10

  • Bulantı, kafa karışıklığı, kabızlık, halsizlik veya kas problemlerine neden olabilen yüksek kan kalsiyum seviyeleri (hiperkalsemi)
  • Yorgunluğa veya bayılmaya neden olabilen düşük kan şekeri seviyeleri (hipoglisemi)
  • Erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti) ve/veya testislerin küçülmesi
  • Kişinin kırmızı ve kızarık görünmesine neden olabilen yüksek sayıda kırmızı kan hücresi (eritrositoz)
  • Yüksek kolesterol seviyeleri


HBV aşısı karaciğer kanserine karşı neden önemli?

Hepatit B (HBV) aşısı, bir enfeksiyonun önlenmesiyle kanserin engellenebileceğini gösteren dünyadaki ilk aşıdır. Kronik hepatit B enfeksiyonu karaciğerde siroza ve hepatosellüler karsinoma (HCC) yol açabilir. Kronik hepatit B virüsü (HBV) enfeksiyonunun önlenmesi, karaciğer kanseri gelişme ihtimalini azaltır.11

Ülkemizde HBV aşısı, çocukluk çağı aşı takvimine dahil edilmiştir. Doğumda (ilk 72 saat içinde), 1. ayın bitiminde (4 haftalık) ve 6. ayın bitiminde (24 haftalık) olmak üzere 3 doz halinde uygulanır. Bazı özel durumlarda aşının zamanı, doz sayısı ve doz aralıkları değişebilir.12

Karaciğer kanseri tanısı nasıl konulur?

Karaciğer kanseri tanısı için birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Uygulanacak testler, kanserin türüne, belirtilere, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenmektedir.13

Fiziksel muayene: Karaciğer, dalak ve diğer yakın organlarda şişme, yumru olup olmadığını veya diğer değişiklikleri kontrol etmek için karın bölgesine fiziksel muayene yapılır. Ayrıca karında anormal bir sıvı birikimi, ciltte ve göz beyazlarında sararma gibi sarılık belirtileri kontrol edilir.13,14

Kan testleri: Kandaki Alfa Fetoprotein (AFP) seviyelerini, hepatit B veya C varlığını, karaciğer fonksiyonlarının ne kadar iyi çalıştığını görmek için çeşitli kan testleri yapılabilir.13,14

Ultrason: Ultrasonda, vücudun içindeki yapıların bir resmini oluşturmak için ses dalgaları kullanır. Ses dalgaları karaciğerden, diğer organlardan ve tümörlerden yansıyarak farklı görüntüler oluşturur. Böylece karaciğerdeki tümörlerin görüntülenmesini sağlar.13,14

Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: BT taraması, X-ışınlarını kullanarak vücudun içinin üç boyutlu bir görüntüsünü oluşturur, böylece karaciğerdeki tümörler görüntülenebilir. Bazen, daha ayrıntılı görüntü elde etmek için taramadan önce kontrast madde adı verilen özel bir madde damardan ya da ağız yoluyla verilebilir.13,14

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI ya da Emar): Bu yöntemde, vücudun ayrıntılı görüntülerini elde etmek için manyetik alanları kullanır. Karaciğerdeki tümörler görüntülenebilir. Bazen, daha ayrıntılı görüntü elde etmek için taramadan önce kontrast madde adı verilen özel bir madde damardan ya da ağız yoluyla verilebilir.13,14

Anjiyogram: Kan damarlarının röntgeninin çekilmesidir. Karaciğerin kan damarlarının röntgende görünmesi için kan dolaşımına bir madde enjekte edilir.13,14

Laparoskopi: Laparoskop adı verilen ince, ışıklı, esnek bir tüp ile vücudun içinin görüntülenmesini sağlayan bir yöntemdir. İşlem sırasında sakinleştirici kullanılır, karaciğer kanseri tanısında çok nadiren uygulanır.13,14

Biyopsi: Mikroskop altında incelenmek üzere az miktarda dokunun çıkarılmasıdır. Alınan doku teşhis için laboratuvarda incelenir. Birkaç farklı biyopsi yöntemi bulunmaktadır, hangi yöntemin uygulanacağı kanserinin konumuna bağlıdır.13,14

Karaciğerde bulunan küçük bir kitlenin kanser olup olmadığını belirlemek her zaman mümkün değildir. Bu durumlarda, özellikle kitle 1 santimetre veya daha küçük olduğunda, uzmanlar “izle ve bekle” yaklaşımı önerebilir. Bu dönemde tarama testleri 3 ile 6 ayda bir tekrarlanabilir.13


Karaciğer Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Çoğu kanser türü için evreleme sistemleri kanserin boyutuna bağlıdır, ancak karaciğer kanserinde tümörün boyutuyla birlikte karaciğer fonksiyonları da dikkate alınır.15

Karaciğer kanserinin evrelendirilmesinde ayrıca Barselona Kliniği Karaciğer Kanseri (BCLC) sistemi de kullanır. BCLC sistemi, kanseri tümörün özelliklerine, karaciğer fonksiyonuna, performans durumuna ve kansere bağlı semptomlara göre sınıflandırır.18

Çok erken aşama: Tümör 2 cm’den küçüktür. Karaciğerin ana kan damarlarından biri olan portal damarda basınç artışı yoktur. Sarılığa neden olan madde olan bilirubin seviyeleri normaldir.

Erken aşama: Tümör 5 cm'den küçüktür. Karaciğer fonksiyonu değişir. Portal damarda basınç artışı ve/veya bilirubin seviyelerinde artış görülebilir.

Orta aşama: Tümör büyük olabilir veya birden fazla tümör olabilir.

İleri aşama: Tümör portal damara yayılmıştır veya lenf düğümleri, akciğerler ve kemikler gibi vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.

Kapat

Karaciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Karaciğer kanseri tedavi seçenekleri, karaciğerin ne kadarının kanserden etkilendiğine, kanserin yayılıp yayılmadığına ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişmektedir.19

Sıkça Sorulan Sorular

Karaciğer nerededir?

Karaciğer, karın boşluğunun sağ üst tarafında, akciğerlerin altında, kaburgaların arkasında yer alır.

Referanslar:

1) https://www.cdc.gov/hepatitis/theliver.htm (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

HCC nedir?

Hepatosellüler karsinom (HCC), bir primer karaciğer kanseri türüdür. Primer karaciğer kanserlerinin yaklaşık %75'i hepatosellüler karsinomdur. HCC, karaciğerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bazen tek bir tümör olarak başlar, geç evrelerde karaciğerin diğer bölgelerine yayılır. Bazen de karaciğerin farklı yerlerinde çok sayıda küçük kanser nodülü ile başlar, bu durum daha çok siroz hastalığına sahip kişilerde görülür.1,2

Referanslar:

1) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/about/what-is-liver-cancer.html (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

2) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Hepatosit nedir?

Hepatosit, karaciğerin başlıca fonksiyonel hücrelerine verilen addır ve karaciğer kütlesinin yaklaşık %80’inini bu hücreler oluşturur. Birçok karaciğer fonksiyonu bu hücreler sayesinde gerçekleştirilir.

Referanslar:

1) https://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/liver/histo_hcytes.html (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Karaciğer kanseri neden olur?

Karaciğer kanseri, hücrelerin kontrol dışı çoğalarak karaciğerde kötü huylu kitle/kitleler (tümör) oluşturması durumudur.1 Karaciğer kanseri gelişiminde kronik viral hepatit, cinsiyet, siroz ve aşırı alkol kullanımı gibi birçok farklı risk faktörü bulunmaktadır. Karaciğer kanseri için dünyadaki en yaygın risk faktörü, hepatit B virüsü veya hepatit C virüsü ile uzun süreli enfeksiyondur. Her iki virüsle birlikte enfekte olan kişilerde karaciğer kanseri gelişme riski daha yüksektir.2-4

Referanslar:

1) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/about/what-is-liver-cancer.html (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

2) https://www.saintjohnscancer.org/gastrointestinal/conditions-we-treat/liver-cancer/risk-factors-of-liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

3) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html# (Son erişim tarihi: 23.03.2022)

4) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/risk-factors-and-prevention (Son erişim tarihi: 23.03.2022)

Karaciğer lezyonu nedir?

Karaciğer lezyonları, iyi huylu (benign) veya kanserli olabilen (malign) anormal tüm değişikliklere verilen isimdir. İyi huylu lezyonlar birçok nedene bağlı ortaya çıkabilir ve genellikle kişinin sağlık durumunu kötü yönde etkilemez.

Referanslar:

1) https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14628-liver-lesions (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Karaciğerde nodül nedir?

Karaciğer nodülü, karaciğerde iyi huylu (benign) veya kanserli olabilen (malign) anormal büyümelerdir.

Referanslar:

1) Colombo M. Annas Hepatology. 2015; 14 (3): 304-309

AFP nedir?

AFP (Alfa-fetoprotein), karaciğer hastalığı durumunda miktarı artabilen bir proteindir. AFP aynı zamanda bir "tümör belirtecidir" ve şüpheli durumda karaciğer kanserinin tanısında kullanılabilecek yardımcı bir kan testidir.1AFP testinin sağlıklı kişilerin kanser taramasında kullanımı önerilmez.2

Referanslar:

1) https://www.hepatitis.va.gov/hcv/patient/diagnosis/labtests-AFP.asp (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

2) https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/overview/8162#Clinical-and-Interpretive (Son erişim tarihi: 23.03.2022)

Karaciğer büyümesi tehlikeli midir?

Karaciğer vücudun birçok işlevinde önemli bir organdır. Karaciğer büyümesi, bir hastalık değil, karaciğerdeki veya vücudun başka bir yerindeki bir sorunun belirtisidir. Birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir.Tehlikeli olup olmaması altında yatan nedene bağlıdır.

Referanslar:

1) https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17937-enlarged-liver (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Karaciğer fonksiyon testleri nelerdir?

Karaciğer fonksiyon testleri, genellikle karaciğerin düzgün çalışıp çalışmadığını belirleyen bir dizi özel kan testidir. Bu testler ayrıca akut ve kronik karaciğer bozuklukları, hepatit, safra tıkanıklığı gibi durumları ayırt edilmesinde de kullanılır.

Referanslar:

1) https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/liver-kidneys-and-urinary-system/chronic-liver-disease/diagnosis/liver-function-tests.html (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Karaciğer kanseri tedavisi mümkün mü?

Karaciğer kanseri genellikle tedavi edilebilir. Uygulanan tedavi yöntemi, kanserin türüne, tümörün boyutuna ve karaciğerin ne kadarını etkilediğine bağlı olarak değişmektedir.

Referanslar:

1) https://www.nhs.uk/conditions/liver-cancer/treatment/ (Son erişim tarihi: 05.03.2022)

Referanslar:

(1) GLOBOCAN 2020 Database. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/11-Liver-fact-sheet.pdf (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(2) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/about/what-is-liver-cancer.html (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(3) https://www.nhs.uk/conditions/liver-cancer/# (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(4) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(5) https://www.saintjohnscancer.org/gastrointestinal/conditions-we-treat/liver-cancer/risk-factors-of-liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(6) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html# (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(7) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/risk-factors-and-prevention (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(8) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/liver-cancer/risks-causes (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(9) https://britishlivertrust.org.uk/6-facts-about-liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 02.03.2022)

(10) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-symptoms.html (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(11) Chang MH. Recent Results Cancer Res. 2011;188:75-84.

(12) Türkiye Hepatit B Yol Haritası. https://www.vhsd.org/tr/files/download/p1be3700991q4hlip1fjbrgqj64.pdf (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(13) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/diagnosis (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(14) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(15) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/detection-diagnosis-staging/staging.html (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(16) https://www.hepb.org/research-and-programs/liver/staging-of-liver-cancer/stages-of-liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(17) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/liver-cancer/stages (Son erişim tarihi: 03.03.2022)

(18) https://www.cancer.net/cancer-types/liver-cancer/stages (Son erişim tarihi: 04.03.2022)

(19) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/treating/surgery.html (Son erişim tarihi: 09.06.2022)

(20) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/treating/tumor-ablation.html (Son erişim tarihi: 04.03.2022)

(21) https://www.cancer.org/cancer/liver-cancer/treating/embolization-therapy.html (Son erişim tarihi: 04.03.2022)

(22) https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/liver-cancer/diagnosis-treatment/drc-20353664 (Son erişim tarihi: 09.06.2022)