Mesane Kanseri Nedir?
Mesane, idrarı depolayan yuvarlak, torba benzeri bir organdır. Kalça kemikleri arasındaki pelvik bölgede yer alır. Mesane normalde bir greyfurt boyutundadır, idrar ile dolduğunda büyüyebilir.2Mesane kanseri, hücrelerin kontrol dışı çoğalarak mesanede kitle/kitleler (tümör) oluşturmasıdır.3Bu kanser türü her iki cinsiyet de dahil edildiğinde dünya çapında en sık görülen onuncu kanserdir ve her yıl yarım milyondan fazla kişi mesane kanseri tanısı almaktadır. Kadınlara oranla erkeklerde daha çok görülür; erkeklerde en sık teşhis edilen altıncı kanser türüdür.4
Mesane Kanserinin Türleri Nelerdir?
Mesane kanserinin türü, kanserin başladığı hücrelere bağlı olarak belirlenir. Üç ana mesane kanseri türü bulunmaktadır.3,5
Ürotelyal karsinom: Transizyonel hücreli karsinom olarak da adlandırılan ürotelyal karsinom, tüm mesane kanserleri vakalarının yaklaşık %90'ını oluşturur. Mesanenin içini kaplayan ürotelyal hücrelerde başlar.3,5
Skuamöz hücre karsinom: Skuamöz hücreli karsinom, tüm mesane kanserlerinin yaklaşık %4'ünü oluşturur. Tahriş ve iltihaplanma sonucunda mesanede oluşan skuamöz (yassı) hücrelerde gelişir.3
Adenokarsinom: Adenokarsinom, tüm mesane kanserlerinin yaklaşık %2'sini oluşturur. Mesanede mukusun salgılanmasından sorumlu glandüler hücrelerde gelişir.3
Bunların yanı sıra mesane sarkomu ve küçük hücreli mesane karsinomu gibi daha az görülen mesane kanseri türleri bulunmaktadır.3
KapatMesane Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Mesane kanseri gelişiminde tütün kullanımı, çeşitli kimyasallara maruziyet, yaş ve cinsiyet gibi birçok farklı risk faktörü bulunmaktadır. Bu risk faktörleri içerisinde en önemlisi ise tütün kullanımıdır.6,7
Tütün ve tütün ürünü kullanımı
Tüm mesane kanserlerinin yaklaşık yarısı tütün kullanımından kaynaklanmaktadır. Sigara içen kişilerin mesane kanserine yakalanma riski, hiç sigara içmemiş kişilere göre 4 kat daha fazladır.6
Bazı endüstriyel kimyasallara maruz kalmak mesane kanseri için ikinci en büyük risk faktörüdür. Örneğin boya, kauçuk, tekstil, kimyasal veya plastik üretimi yapılan yerlerde ya da karbon ve ham petrol işleyen veya bunlardan yapılan maddelerle çalışan kişilerde mesane kanseri görülme riski daha yüksektir.6
Mesane kanseri riski yaşla birlikte artar. Mesane kanseri görülen 10 kişiden yaklaşık 9'u 55 yaşından büyüktür.7
Mesane kanseri erkeklerde kadınlara göre çok daha yaygındır. Mesane kanseri vakalarının %77'si erkeklerde görülmektedir.8
Daha önce mesane kanseri ya da idrar yolunun herhangi bir bölgesinde kanser geçirmiş olmak, mesane kanseri riskini artırmaktadır.7
Ailesinde mesane kanseri olan kişilerin riski daha yüksektir. Bunun nedeni, aile üyelerinin kansere neden olan aynı kimyasallara (tütün dumanındakiler gibi) maruz kalması olabilir. Ayrıca ailedeki kişilerin bazı genlerinde mesane kanserine yakalanma olasılığını artıran değişikliklerin olması olabilir.7
Arsenik, büyük miktarlarda tüketildiğinde sağlık sorunlarına neden olabilen doğal olarak oluşan bir maddedir. İçme suyunda bulunduğunda mesane kanseri riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.7,9
Kronik mesane sorunları yaşamak
İdrar yolu enfeksiyonları, böbrek ve mesane taşları, uzun süre kalan mesane kateterleri (sondaları) ve diğer kronik mesane tahrişi gibi durumlar artan mesane kanseri riski ile ilişkilendirilmiştir.6,7
Bağırsak kanseri gibi mesaneye yakın dokulardaki ve organlardaki kanserlerin tedavisi için uygulanan radyoterapi, mesane kanseri riskini artırmaktadır.10
Her gün çok fazla sıvı, özellikle su içen kişilerde mesane kanseri görülme oranları daha düşüktür. Bunun nedeni, mesanenin daha sık boşalması ve kimyasalların mesanede kalma sürelerinin kısalması olabilir.7
Mesane Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Mesane kanserinde aşağıdaki gibi belirtiler görülebilir. Bununla birlikte, bazen hiçbir belirti görülmeyebilir ya da görülen herhangi bir belirti kanser dışında farklı bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir. Bu nedenle aşağıdaki durumlarda bir uzmana danışılması önemlidir.15
- İdrarda kan bulunması
- Normalden daha sık idrara çıkma
- İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi
- Mesane dolu olmasa bile idrara çıkma hissi
- İdrar yaparken sorun yaşama veya zayıf idrar akışına sahip olma
- Gece boyunca birçok kez idrar yapmak için kalkmak zorunda kalma
İlerleyen veya vücudun diğer bölgelerine yayılan mesane kanserleri bazen aşağıdaki gibi başka semptomlara neden olabilir;6
- İdrar yapamama
- Belin bir tarafında ağrı hissetme
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Yorgun veya zayıf hissetme
- Ayaklarda şişme
- Kemik ağrısı
Mesane Kanseri Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Fiziksel Muayene: Karın ve pelvis bölgesi muayene edilerek tümör olup olmadığı kontrol edilir. Bazen rektal veya vajinal muayene de yapılabilir.17
İdrar Testi: Alınan idrar örneğinde kan ve diğer kanser belirtilerinin olup olmadığı kontrol edilir. Eğer idrarda kan görülürse, idrar sitolojisi istenebilir. Bu teste, idrarda kanser hücrelerinin olup olmadığı kontrol edilir.11,17
Sistoskopi: Sistoskopi, mesane kanseri için anahtar tanı yönetimidir. Sistoskop adı verilen ince ışıklı bir tüp ile doğrudan mesanenin içi incelenir. İşlem sırasında genel anestezi kullanılabilir.11,17
Mesane Tümörünün Biyopsisi (Transüretral Rezeksiyonu): Sistoskopi sırasında anormal dokulara rastlanırsa, biyopsi yapılabilir. Biyopsi, mikroskop altında incelenmek üzere az miktarda dokunun çıkarılmasıdır. Bu cerrahi prosedür, transüretral mesane tümörü rezeksiyonu olarak da adlandırılır.11
Bilgisayarlı Tomografi (BT) Ürografisi: Bu yöntemde vücudun ayrıntılı kesit resimlerini oluşturmak için X-ışınlarını kullanır. Mesane de dahil idrar yolundaki herhangi bir tümörün boyutu, şekli ve konumu hakkında ayrıntılı bilgi sağlayabilir. Ayrıca kanser içerebilecek büyümüş lenf düğümlerinin yanı sıra karın ve pelvisteki diğer organların gösterilmesine de yardımcı olabilir.18
İntravenöz Pyelografi (İVP): Damara özel bir ilaç enjekte edildikten sonra tüm üriner (boşaltım) sisteminin röntgen görüntüsü elde edilir. Kullanılan özel ilaç, röntgende organların ve tümörlerinin görülmesine yardımcı olur. İntravenöz Ürografi (İVÜ) olarak da isimlendirilir.18
Retrograd Piyelografi: Bu yöntem için üretradan (idrarın mesaneden atılmasını sağlayan tüp) mesaneye veya üretere (böbreklerden mesaneye idrarı taşıyan yapı) bir kateter (sonda) yerleştirilir. Daha sonra mesanenin, üreterlerin ve böbreklerin röntgenlerinde daha kolay görülmesini sağlamak için kateter yoluyla özel bir ilaç enjekte edilir.17
Mesane kanserinin yayılıp yayılmadığını öğrenmek ve evrelemeye yardımcı olmak için Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI), ultrason, Pozitron Emisyon Tomografi (PET) veya Pozitron Emisyon Tomografisi - Bilgisayarlı Tomografi (PET-BT) gibi daha fazla görüntüleme yöntemi uygulanabilir.11
Mesane Kanseri Evreleri Nelerdir?
Mesane kanserinin evresi, kanserin vücuda ne kadar yayıldığına göre değişir.19
Kanser sadece mesanenin iç yüzeyinde gelişmiştir. Kanser hücreleri gruplar halinde bulunur ve kolayca alınabilir. Bu tip mesane kanseri aynı zamanda non-invaziv papiller ürotelyal karsinom olarak da adlandırılır.19
Yassı karsinom in situ olarak da bilinir, kanser yalnızca mesanenin iç yüzeyinde gelişmiştir.19
Kanser mesane duvarına ilerlemiştir. Mesane duvarındaki kalın kas tabakasına, lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.19
İnvaziv kanser veya kasa invaziv kanser olarak da adlandırılan bu evrede, kanser mesanenin kalın kas duvarına yayılmıştır. Mesaneyi çevreleyen yağ dokusuna ulaşmamış ve lenf bezlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.19
Kanser kas duvarı boyunca mesaneyi çevreleyen yağlı doku tabakasına yayılmıştır. Erkeklerde prostata, kadınlarda uterus ve vajinaya ya da yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.19
Kanser karın veya pelvis duvarına ya da pelvis dışındaki uzak lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.19
Mesane Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Cerrahi, çoğu mesane kanseri için tedavinin bir parçasıdır. Mesane kanserinin tedavisi için birkaç farklı ameliyat türü vardır. Yapılacak ameliyat, kanserin evresine göre belirlenir.20
Radyoterapi ile yüksek enerjili X-ışınları kullanılarak kanserli hücrelerin yok edilmesi amaçlanır.21
Kemoterapide, kanser hücrelerini yok eden ilaçlar damardan ya da ağız yoluyla verilir. Kemoterapinin verilme şekli, tedavi edilen kanserin tipine ve evresine bağlıdır.21
Hedefe yönelik tedavi, normal hücrelere zarar vermeden belirli kanser hücrelerini tanımlamak ve onları yok etmek için ilaçları veya diğer maddeleri kullanan bir tedavi türüdür.21
İmmünoterapi, kanser hücrelerini daha etkili bir şekilde tanımaya ve yok etmeye yönelik kişinin kendi bağışıklık sistemini güçlendirmek için ilaçların kullanılmasıdır.21
Sıkça Sorulan Sorular
Sistoskopi, mesane kanseri için anahtar tanı yönetimidir. Sistoskop adı verilen ince ışıklı bir tüp ile doğrudan mesanenin içi incelenir. İşlem sırasında genel anestezi uygulanabilir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/diagnosis (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane, idrarı depolayan yuvarlak, torba benzeri bir organdır. Kalça kemikleri arasındaki pelvik bölgede yer alır. Mesane normalde bir greyfurt boyutundadır, idrar ile olduğunda büyüyebilir.
Referanslar:
1) https://www.health.gov.au/health-topics/bladder-and-bowel/about-bladder-and-bowel-health/what-is-bladder-and-bowel-health (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Hematüri, bir kişinin idrarında kan bulunması durumudur.
Referanslar:
1) https://www.niddk.nih.gov/health-information/urologic-diseases/hematuria-blood-urine (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
İdrar sondası ya da kateter idrarı boşaltmak için mesaneye yerleştiren yumuşak içi boş bir tüptür. Çeşitli nedenlerle mesanesini normal şekilde boşaltamayan kişiler için kullanılır.
Referanslar:
1) https://www.bladderandbowel.org/bladder/catheter/what-is-a-catheter/ (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Hipoekoik, ultrasonda bir alanın, çevresindeki dokudan daha koyu göründüğü anlamına gelir. Yoğun dokulara sahip katı kitleler hipoekoiktir.1,2
Referanslar:
1) https://www.webmd.com/cancer/what-is-hypoechoic-mass (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
2) https://breast-cancer.ca/ultrahypo-echosolid/ (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Ultrasonda çevresindeki dokudan daha koyu görünen, yoğun dokulara sahip katı yapılardır.
Referanslar:
1) https://www.webmd.com/cancer/what-is-hypoechoic-mass (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
2) https://breast-cancer.ca/ultrahypo-echosolid/ (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane kanseri, hücrelerin kontrol dışı çoğalarak mesanede kitle/kitleler (tümör) oluşturması durumudur.
Referanslar:
1) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane kanseri, hücrelerin kontrol dışı çoğalarak mesanede kitle/kitleler (tümör) oluşturması durumudur. Mesanede farklı türlerde hücler bulunur, tümörün hangi hücrede başladığı tespit edilerek mesane kanseri farklı türlere ayrılır.
Referanslar:
1) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 08.03.2022)
Mesanenin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için yapılan cerrahi yöntemdir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/cystectomy (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane kanseri, hücrelerin kontrol dışı çoğalarak mesanede kitle/kitleler (tümör) oluşturması durumudur.1 Tütün ürünleri kullanmak ve bazı kimyasallara maruz kalmak mesane kanserinin önde gelen nedenlerindedir.2
Referanslar:
1) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
2) https://www.nhs.uk/conditions/bladder-cancer/causes/ (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane, kalça kemikleri arasındaki pelvik bölgede yer alır.
Referanslar:
1) https://www.health.gov.au/health-topics/bladder-and-bowel/about-bladder-and-bowel-health/what-is-bladder-and-bowel-health (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Papiller karsinom, mesanenin iç yüzeyinden merkeze doğru ince, parmak benzeri çıkıntılar halinde büyüyen kanserlere verilen isimdir. Papiller tümörler genellikle yüzeyseldirler ve mesanenin iç katmalarına yayılmazlar.
Referanslar:
1) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/about/what-is-bladder-cancer.html (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Birkaç farklı mesane problemi ağrıya neden olabilir. Bu problemlerin arasında idrar yolu enfeksiyonu, mesane taşları, aşırı aktif mesane, prostat büyümesi (erkeklerde) ve mesane kanseri bulunabilir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Aşırı aktif mesane (AAM), bir hastalık değil, bir grup semptomun adıdır. En yaygın semptom, ani ve kontrolsüz bir şekilde idrara çıkma isteğidir. Bazı kişilerde idrar kaçırma gibi durumlar da görülebilir.
Referanslar:
1) https://www.urologyhealth.org/urology-a-z/o/overactive-bladder-(oab) (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Üriner diversiyon, vücudun idrarı depolaması ve boşaltılması için yeni bir yol yapmak için yapılan cerrahi yöntemdir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.gov/types/bladder/patient/bladder-treatment-pdq (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Radikal sistektomi, kanserin kas duvarlarına ya da yüzeysel kanserin mesanenin geniş bir kısmına yayıldığında kullanılır. Bu yöntemde, mesane, kanser görülen lenf düğümleri ve yakındaki organlar çıkarılabilir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.gov/types/bladder/patient/bladder-treatment-pdq (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane kanseri tanısı için Bilgisayarlı Tomografi (BT), Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI), Retrograd piyelografi ve İntravenöz Ürografi (İVÜ) gibi çeşitli görüntüleme testleri kullanılabilir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html (Son erişim tarihi: 08.03.2022)
Sistografi, X- ışınları kullanılarak mesanedeki sorunları teşhis etmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
Referanslar:
1) https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=92&contentid=p07704 (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Kanserlerde yaşam süresi, 5 yıllık sağkalım oranı ile ifade edilir. Bu oran, kanser teşhisi konulduktan sonra en az 5 yıl yaşayan hastaların yüzdesini ifade eder. Mesane kanserinin erken evrelerindeki 5 yıllık sağkalım oranı kadınlarda %93.70, erkeklerde ise %96.50’dir. Kanser ilerledikçe bu oran düşmektedir.
Referanslar:
1) Dobruch J, et al. Eur Urol. 2016;69:300-310.
Mesane kanseri erken bir evrede teşhis edildiğinde genellikle tedavi edilebilir, ileri evrelerdeki mesane kanserinin tedavisi biraz daha zor olabilir.
Referanslar:
1) https://www.cancer.gov/types/bladder/patient/bladder-treatment-pdq (Son erişim tarihi: 28.02.2022)
Mesane kanserleri tekrar edebilir, bu durum kanserin nüks etmesi olarak isimlendirilir. Nüks eden mesane kanserlerinin tekrar tedavi edilmesi gerekmektedir.
Referanslar:
1) Chamie K, Litwin MS, Bassett JC, et al. Cancer. 2013;119(17):3219-3227.
Referanslar:
(1) GLOBOCAN 2020 Database. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/792-turkey-fact-sheets.pdf (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(2) https://www.health.gov.au/health-topics/bladder-and-bowel/about-bladder-and-bowel-health/what-is-bladder-and-bowel-health (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(3) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/introduction (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(4) https://worldbladdercancer.org/news_events/globocan-2020-bladder-cancer-10th-most-commonly-diagnosed-worldwide/ (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(5) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/about/what-is-bladder-cancer.html (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(6) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/risks-causes (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(7) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(8) GLOBOCAN 2020 Database. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/30-Bladder-fact-sheet.pdf (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(9) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/risk-factors (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(10) https://www.nhs.uk/conditions/bladder-cancer/causes/ (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(11) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/diagnosis (Son erişim tarihi: 26.02.2022)
(12) Dobruch, J et al. Eur Urol. 2016;69:300-310.
(13) Richards, K.A et al. Int J Urol. 2016;23:42-47.
(14) Nicholson, B. D et al. BMJ. 2014;348:g2171–g2171.
(15) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/symptoms-and-signs (Son erişim tarihi: 28702.2022)
(16) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(17) https://www.kanser.org/saglik/toplum/kanser-turleri-alt-kategori/mesane-kanseri-nasil-teshis-edilir (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(18) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(19) https://www.cancer.net/cancer-types/bladder-cancer/stages-and-grades (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(20) https://www.cancer.org/cancer/bladder-cancer/treating/surgery.html (Son erişim tarihi: 27.02.2022)
(21) https://www.cancer.gov/types/bladder/patient/bladder-treatment-pdq (Son erişim tarihi: 27.02.2022)