Biyobelirteç ve biyomarker ne demek ve çeşitleri neler?

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane anlatıyor; Biyobelirteç ve biyomarker ne demek ve çeşitleri neler?

Biyobelirteçler genel olarak iki çeşittir, kanda bakılabilenler ve dokuda bakılabilenler. Kanda bakılabilen biyobelirteçler, tümör hücreleri tarafından kana salınan ya da vücudun tümöre karşı cevap olarak salgıladığı moleküller olarak bilinir.

Bunlar genel olarak tümörün tanısında, hastalığın geri gelmesinde ve verilen tedavilere cevap olup olmadığını kontrol etmede kullanılabiliyor.

Kanda bakılan CEA, CA 19-9, CA 125, CA 15-3 değerleri, yine prostat kanseri için PSA değerleri ve yine farklı tümörlerde kullandığımız AFP, B-HCG ve LDH bunlara örnek olarak kullanılır. Bunlar serumda bakılır ya da kanda bakılır ve hem hastalığın cevap değerlendirmesinde hem de nüksün olup olmadığında kullanılabilen tümör belirteçleridir.

Dokuda bakılabilen biyobelirteçler ise, kanserin genel gidişatı hakkında bize fikir verebilmekle beraber hangi tedavinin kullanılabileceği konusunda da bilgi verebiliyorlar.

Mesela dokuda bakılan BRAF pozitifliği, kolon kanserinde kötü gidişatın bir göstergesiyken, HER2-ya da c-erbB-2 olarak bilinen biyobelirtecin pozitifliği veya EGFR mutasyonunun varlığı, sırasıyla meme kanserinde ve akciğer kanserlerinde bunlara karşı geliştirilen ilaçların daha etkili olabileceğini de bize gösterir.