2023 Yılında Sağlıklı Yaşama Var Mısın?

2023 Yılında Sağlıklı Yaşama Var Mısın?

Yeni bir yılın başlangıcı, geçen yılı değerlendirmek, yeni kararlar almak ve daha iyi bir yaşam tarzı benimsemek için mükemmel bir zamandır. Yaşam tarzımızı iyileştirmek büyük ölçüde sağlıklı alışkanlıklar edinmeye bağlıdır. Başka bir deyişle, sürekli hareket halinde olmak değil, refahımızı korumamıza yardımcı olan belirli kararları gerçekleştirme sıklığını ve tutarlılığını yakalayabilmek meselesidir.1Yeni yıla daha sağlıklı bir başlangıç yapmak istiyorsanız aşağıdaki önerilerimizi takip edebilirsiniz.

Sağlıklı hayata başlarken listenizin başında sağlıklı bir beslenme düzeni benimsemek olsun.

• Öğünlerinizde meyve, sebze, baklagiller, sağlıklı kuruyemişler ve kepekli tahıllar dahil olmak üzere farklı yiyeceklerin bir araya geldiği tabaklar hazırlayın.3

• Günlük şeker alımını en fazla 50 gram yani yaklaşık 12 çay kaşığı olacak şekilde sınırlandırın. Şekerli atıştırmalıklar, şekerlemeler ve şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketimini azaltmak bu hedefe ulaşmanıza yardımcı olacaktır.3

• Tuz alımınızı günde yaklaşık bir çay kaşığına denk gelecek şekilde 5 grama düşürün. Yemek hazırlarken tuz, soya sosu ve diğer yüksek sodyumlu çeşnilerin yerine farklı baharatlar kullanmayı deneyebilirsiniz.3

• Doymuş yağlar yerine doymamış yağlar tercih edin. Balık, fındık, ayçiçeği, soya fasulyesi ve zeytinyağı gibi besinler doymamış yağların iyi birer örneğidir. Yağlı et, tereyağı, krema ve hayvansal diğer yağlar ise doymuş yağlar içeren besinlerdir. Ayrıca kızartılmış yiyeceklerde, paketlenmiş atıştırmalıklarda ve dondurulmuş pizza gibi yiyeceklerde bulunabilecek trans yağ tüketimini sınırlandırın.3

Öğünlerinizi planlarken sağlıklı bir alışverişin nasıl yapılacağını merak ediyorsanız Sağlıklı Yaşam İçin Market Alışverişi Yaparken Kullanabileceğiniz 10 Öneri yazımızı okuyabilirsiniz.

Sağlıklı bir yaşam için aşırı alkol tüketiminden kaçının.

Alkol almak için güvenli bir seviye yoktur, en iyisi hiç tüketmemektir. Ancak tüketiliyorsa da sınırlandırmak önemlidir. Çünkü alkol tüketimi, alkol bağımlılığı da dahil olmak üzere zihinsel ve davranışsal bozukluklar gibi sağlık sorunlarına, bazı kanserlere, kalp hastalıklarına ve siroz gibi birçok ciddi olabilecek hastalığa neden olabilir.3

Tütün ve tütün ürünlerinden uzak durarak sağlıklı hayata adım atın.

Aynı şekilde tütün ürünü kullanmak ya da tütün dumanına maruz kalmak birçok hastalığın neden olmaktadır. Şu anda sigara içiyorsanız, bırakmak için geç kalmış sayılmazsınız. Bunu yaptığınızda, kısa ve uzun vadeli sağlık yararları yaşayacaksınız. Sigara içmiyorsanız, tütün dumanına maruz kalmamaya yani pasif içici olmamaya dikkat edin.3

Sağlıklı yaşamanıza dahil etmek için zevk aldığınız egzersizi bulun.

Örneğin koşmayı sevmiyorsanız, ‘’ Bu yıl, haftada beş gün koşacağım.’’ gibi bir karar almak gerçekçi değildir ve muhtemelen bu karara bağlı kalamazsınız. Eğer egzersizi hayatınızın bir parçası haline getirmek istiyorsanız gerçekten zevk aldığınız bir egzersiz sınıfı veya programı bulun ve günlük rutininize dahil etmeye çalışın.2

Bu egzersizin sadece haftada 2.5 saat (ya da haftada 5 gün 30 dakika olarak yapabilirsiniz) orta yoğunlukta olması bile yetişkinler için önerilen egzersiz miktarını yakalamanızı sağlayacaktır.3

Yeterli ve sağlıklı bir uyku düzeni sağlıklı yaşamın vazgeçilmezidir.

Uyku, vücudun neredeyse tüm sistemlerinin etkili bir şekilde çalışmasını sağlamasının yanı sıra diğer hedeflere ulaşmak için oldukça önemlidir. Her gece yeterince uyumak, egzersiz için enerji üretir, kilo vermeye yardımcı olur, işyerinde üretkenliği artırır ve yaratıcı düşünceyi teşvik eder. Ek olarak, düzenli uyku alışkanlıkları geliştirmek, kendi kendini kontrol etmeyi ve hedeflere ulaşmaya devam etme yeteneğini besleyebilir.4

Sağlıklı yaşam ile uyku arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için Sirkadiyen Ritim: Sağlıklı Yaşam ve Uyku yazımızı okuyabilirsiniz.

Sağlıklı hayatınızda bir hedefiniz de zamanı iyi kullanmak olsun.

İnsanların yeni yıl kararlarını gerçekleştirememesinin en büyük nedenlerinden biri yeterli zamanlarının olmamasıdır. Bu nedenle başarı için önemli bir anahtar ileriyi planlamaktır. Sabahları egzersiz yapmayı planlıyorsanız, uyandığınızda her şeyin hazır olması için spor çantanızı bir gece önceden toplayın. Ya da akşam yemeği için sağlıklı bir yemek pişirmek için genellikle çok yorgun oluyorsanız, haftalık sağlıklı yemekler yapmak için biraz zaman ayırın. Planlar yapmak ve zamanı iyi kullanmak kararlarınızı gerçekleştirmeye yardımcı olacaktır.2

Sağlıklı hayatınızda ruhunuzu da beslemek için bilinçli farkındalığa uygun bir yaklaşım benimseyin.

Duygularımız ve onları yönetme şeklimiz sağlığımız üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olabilir. Kendimizi iyi hissettiğimizde sağlığımıza fayda sağlayan alışkanlıklar ediniriz; kendimize bakar, daha çok egzersiz yapar ve daha iyi dinleniriz. Tüm bu sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, olumlu duyguları teşvik ederek kişisel refahımızı daha da geliştirmemize olanak tanır. Bu nedenle bedeninizle birlikte ruhunuzu da iyileştirecek ve dinlendirecek mindfulness egzersizleri gibi yaklaşımları hayatınıza dahil edin.1

Gün içerisinde kolayca uygulayabileceğiniz mindfulness egzersizleri için Gün İçerisinde Uygulayabileceğiniz 10 Mindfulness Egzersizi  yazımızı okuyabilirsiniz.

Sağlıklı yaşam ve sağlıklı bir cilt için kendinizi güneşten ve UV ışınlarına maruz kalmaktan koruyun.

Mevsim ne olursa olsun her gün güneş koruma faktörü (SPF) 15 veya daha yüksek olan bir güneş kremi kullanın. Yaz ayları gibi güneşin yoğun olduğu zamanlarda güneş kreminin yanında şapka, güneş gözlüğü ve koruyucu kıyafetler gibi ek önlemler alın. Zararlı UV ışınlarına maruz kalmamak için solaryum kullanmaktan kaçının.5

Güneşten nasıl korunacağınız hakkında detaylı bilgi için Cilt Kanserine Karşı: Güneşten Korunma Rehberi yazımızı okuyabilirsiniz.

Sağlıklı yaşamın sürdürülebilir olması için rutin sağlık kontrollerinizi yaptırın.

Pek çok insan doktora yalnızca hasta olduğunda gider. Ancak hasta olmayı beklemeden rutin sağlık taramalarını ve testlerini yaptırmak, ciddi olabilecek birçok sağlık sorunun önüne geçmeye ve sizin için uygun olan sağlık tavsiyelerini öğrenmeye yardımcı olduğunu unutmayın.5

Kanser taramaları hakkında daha fazlasını öğrenmek için Kanserden Korunma yazımızı okuyabilirsiniz.

Referanslar: 

1)https://medericenter.org/resources/healthy-living/3-tips-for-healthy-new-years-resolutions.html (Son erişim tarihi: 11.11.2022)

2) https://northcentralhealthdistrict.org/staying-healthy-in-the-new-year/ (Son erişim tarihi: 11.11.2022)

3) https://www.who.int/philippines/news/feature-stories/detail/20-health-tips-for-2020 (Son erişim tarihi: 11.11.2022)

4) https://www.sleepfoundation.org/sleep-hygiene/new-year-sleep-resolution (Son erişim tarihi: 11.11.2022)

5) https://www.oncolink.org/support/coping-with-cancer/oncolink-holiday-survival-guide/coping-tips-for-the-holidays/6-new-year-s-resolutions-to-reduce-cancer-risk (Son erişim tarihi: 11.11.2022)