Kanser ve Aile Hayatı Üzerine Etkileri
Kanser, sadece hastalığı olan kişiyi değil, ailesini ve arkadaşlarını da etkileye bilen bir süreçtir. Kansere sahip kişinin çevresindeki insanlar da endişeli, kızgın veya korkmuş hissedebilir. Aile üyeleri çok destekleyici olabilir veya farklı davranışlar sergileyebilirler. Bazıları hasta olmadıkları için kendilerini suçlu hissedebilir ya da nasıl yardım edeceklerini bilemedikleri için kendilerini çaresiz hissedebilirler.1
Kanser teşhisi ile birlikte neler değişebilir?
• Tüm ailenin yeni duruma uyum sağlaması gerekebilir.
Aileden birisine kanser teşhisi konulduğunda herkes için günlük rutinler değişebilir. Programlar tedaviye odaklanmış olabilir. Örneğin aileden birinin kansere sahip kişiyi tedaviye götürmek için işten izin alması gerekebilir.1
• Evdeki roller değişebilir.
Aile bir eylerinden biri kanser olduğunda, ailedeki herkesin yeni roller ve sorumluluklar alması gerekir. Ev işlerinde çocukların daha fazla sorumluluk alması veya eşin günlük işlere daha fazla yardım etmesi gerekebilir. Bazıları için bu değişikliklere uyum sağlamak zor olabilir.1
• Aile bireylerinin yeni bir yaşam düzeni benimsemeleri gerekebilir.
Kanser tedavisi devam ederken yaşanılan yerde ve birlikte yaşanan kişilerde değişiklik yapmak gerekebilir. Örneğin kansere sahip kişinin bakımını sağlamak için akraba ve arkadaşlar aileye dahil olabilir veya birey kendisine bakım sağlayabilecek aile üyelerinin yanına taşınabilir. Bazen de tedavinin uyulanacağı merkez evden uzakta olduğundan kişinin yolculuk etmesi gerekebilir.1
• Kansere sahip olan aile üyesi, günlük aktivitelerde daha çok yardıma ihtiyaç duyabilir.
Bazı kişiler bu konularda başkalarından yardım istemekte zorlanabilir. Ancak ailedeki çoğu insan yardım etmek ister ve destek olmaktan hoşlanır.1
Bazı aileler kanser teşhisi ile birlikte yaşanabilecek değişiklikler hakkında konuşmayı kolay bulurken, bazıları için zor olabilir. Eğer ailedeki bireyler bu konu hakkında konuşmakta zorlanıyorsa, tedavi sürecini yürüten doktora danışılabilir, eğer gerekirse profesyonel bir yardım alınabilir.1
Kanserin aile üzerine etkisini azaltmak için neler yapılabilir?
Bazen aile üyelerinin yeni rollere ve sorumluluklara alışması zor olabilir. Eğer kanser tanısı aldıysanız, sizin ve ailenizin bu dönemi atlatmasına yardımcı olmak için aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz;2
• Birlikte geçirdiğiniz zamanı en iyi şekilde değerlendirin.
Birbiriniz için ne kadar önemli olduğunuzu konuşun ve duygularınızı ifade edin. Duygularınızı saklamaktansa paylaşmak daha iyidir ve başkalarının da aynısını yapmasına yardımcı olabilir.2
• Aile üyeleri yardım etmeye çalıştığında geri bildirimde bulunun.
Yardımlarını takdir ettiğinizi bilmelerini sağlayın, ancak neye ihtiyacınız olup olmadığı konusunda dürüst olun, unutmayın ki siz istediklerinizi açıkça ifade ettikçe aileniz de istek ve ihtiyaçlarınızı daha iyi anlayacaktır.2
• Aile üyelerini sağlığınız hakkında bilgilendirin.
Süreçle ilgili bilgilenmek , insanların durumla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Ailedekilerin sahip olduğu tüm soruları yanıtlayın. Aile üyelerinin kararlarınıza katılma veya katılmama hakkına saygı gösterin, ancak kararlarınızın size ait olduğunu açıkça belirtin.2
• Önünüzdeki hafta hakkında konuşmak için düzenli aile toplantıları yapın.
Hep birlikte, yaklaşan doktor randevularınızı, tedavilerinizi ve diğer aile üyelerinin o haftaki aktivitelerini içeren bir program oluşturabilirsiniz. Yapılması gereken görevlerin listelerini oluşturabilir ve kimin ne yapacağı konusunda anlaşabilirsiniz. Bu toplantılar, herkesin süreçle nasıl başa çıktığını kontrol ederken birlikte vakit geçirmek için de iyi bir yol olabilir. Toplantı sırasında, aile hayatını etkileyen iyi veya kötü her şey hakkında konuşabilirsiniz.2
Referanslar:
1) https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/adjusting-to-cancer/changes-for-family (Son erişim tarihi: 24.11.2021)
2) https://cancer.ca/en/living-with-cancer/coping-with-changes/family-life (Son erişim tarihi: 24.11.2021)