Karaciğer Kanseri ve Beslenme

Karaciğer Kanseri ve Beslenme

Karaciğer Kanseri ve Beslenme Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Karaciğerin beslenme, enerji sağlama ve sindirim sistemi üzerinde birçok görevi bulunur. Bunlardan bazıları;1

•Besinleri parçalar, gerektiğinde enerjiye dönüştürür ve fazla enerjiyi glikojen olarak depolar.

•Yağları vücudun emebileceği küçük damlacıklara ayırmak için safra üretir.

•Hücre ve doku büyümesinde ve onarımında kullanılan yapı taşlarını sağlamak için proteinler üretir ve bazı vitaminleri depolar.

Karaciğerde meydana gelen kanser gibi bir hastalık ya da karaciğerin hasar görmesi bu işlevlerin bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle dengeli ve sağlıklı beslenme karaciğer sağlığını korumak, karaciğer kanseri tanısı alınmış ise tedavi sırasında ve sonrasında daha iyi hissetmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için büyük destek sağlar. 1

Karaciğer kanseri riskini azaltmak için nasıl beslenmeli?

•Alkol tüketimini sınırlayın.

Aşırı alkol tüketimi, yara dokusunun sağlıklı karaciğer dokusunun yerini aldığı bir durum olan siroza yol açar ve bu durum daha sonra karaciğer kanserine neden olabilir. Alkol ile birlikte tütün ürünü kullanımı da varsa risk daha da artar.2

•Normal kilonuzu koruyun.

Aşırı kilolu ve obez olmak, kandaki insülin ve kanserin büyümesine neden olabilecek hormonların düzeyini artırır. Ayrıca fazla yağ, vücutta kanserin büyümesine katkıda bulunabilecek bir ortam yaratır. 2

•Akdeniz diyeti tipi beslenmeyi seçebilirsiniz.

Yapılan araştırmalarda, Akdeniz diyetine benzer beslenme şekillerinin karaciğer kanseri riskini azalttığı bulunmuştur.3

Akdeniz diyeti, sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar, baklagiller, sızma zeytinyağı, balık, yoğurt ve peynir dahil fermente süt ürünleri gibi gıdalar açısından zengin bitki bazlı bir diyettir. Bu diyete benzer sebze ve meyve içeriği zengin, kepekli tahılların bulunduğu ve balık, kümes hayvanları, yumurta gibi yağsız proteinleri içeren beslenme düzenleri karaciğer kanseri riskinizi azaltabilir.3

Karaciğer Kanseri Tedavisi Sırasında Beslenme Önerileri

Beslenme, karaciğer kanseri tedavisi sırasında ve sonrasında önemli bir etkendir. Aşağıdaki öneriler, kanser yolcuğunuzda dengeli ve sağlıklı beslenmenize yardımcı olabilir: 4

•Her gün, yaklaşık üçer saat arayla beş veya altı küçük öğün yemeyi hedefleyin. Bu şekilde vücudunuzun yeterli miktarda besin, protein ve kalori almasını sağlamaya yardımcı olur. Bu şekilde bir beslenme yöntemi ile mide bulantısı gibi karaciğer kanseri tedavisi esnasında sıklıkla görülebilecek yan etkilerin görülme sıklığı azaltabilirsiniz. Günlük öğünlerinizde aşağıdaki besinleri tercih edebilirsiniz:

•Tavuk, hindi, balık, yumurta ve az yağlı süt ürünleri gibi bağışıklık sisteminizi güçlendiren ve iyileşmeyi destekleyen yağsız proteinler,

•Enerji seviyenizi artırabilecek sağlıklı karbonhidrat ve lif kaynakları olan yulaf ezmesi, kepekli ekmek, kahverengi pirinç ve tam tahıllı makarna gibi tam tahıllar,

•Vücudunuzun kanserle savaşmasına yardımcı olabilecek antioksidanlar açısından zengin farklı renklerde meyve ve sebzeler,

•Kabuklu yemişler, tohumlarda bulunan (ayçiçeği, chia, susam vb.) veya zeytinyağı gibi vücudunuz için gerekli sağlıklı yağlar,

•Ayrıca bol su tüketimi, vücudun ihtiyacı olan sıvının sağlanmasına yardım olacaktır.

•Karaciğer sağlığı için tatlı ve şekerli gıda tüketimini sınırlamak önemlidir. Tatlılar, şekerlemeler ve diğer şekerli yiyecekler çok az besinsel fayda sağlamanın yanında sizin için iyi olan diğer yiyecekleri tüketmenizi de engelleyebilir.

•Alkolden kesinlikle kaçınmanız gerekmektedir. Eğer bu konuda sorun yaşıyorsanız bir uzmandan yardım alabilirsiniz.

Bunlarla birlikte, kanser yolculuğunuzun ve tedavinizin benzersiz olduğunu ve çeşitli nedenlerle bu önerilerden bazılarına uymakta zorlanabileceğinizi unutmayın. Beslenme düzeniniz için mutlaka doktorunuza danışın.4

Karaciğer Kanseri Tedavide Ortaya Çıkabilecek Yan Etkileri Yönetmek İçin Beslenme Önerileri

Karaciğer kanseri tedavisinde bazen yan etkiler yaşanabilir veya tüm süreç boyunca hiç yan etki görülmeyebilir. Görülebilecek yan etkiler kişiden kişiye ve tedavi yöntemine göre değişebilir. Beslenmenizdeki küçük değişikler ile bazı yan etkileri daha iyi yönetebilirsiniz:5

•Şişlik ve ödemi azaltmak için tükettiğiniz tuz miktarını her gün 2.000 mg (bir çay kaşığı) ile sınırlayın. Tuzu azaltmakta sorun yaşıyorsanız aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz. 3

•Tuz eklemeden yiyecekleri tatlandırmak için yeni baharatları ve otları deneyin.

•Mümkün olduğunca taze veya işlenmemiş gıdaları tüketin.

•Konserve ve dondurulmuş yiyeceklerden kaçının eğer kullanmanız gerekiyorsa daha düşük sodyumlu olanları tercih edin ya da konserve yiyeceği su ile durulayın.

Çiğnemede sorun yaşıyorsanız, meyve ve sebze suları yapabilirsiniz. Örneğin, bir havuç, bir salatalık, küçük bir pancar, bir parça zencefil ve küçük bir elmanın suyunu sıkarak tüketebilirsiniz. Meyve suyunuzu sabahları yoğurt veya yumurta gibi bir porsiyon protein ile birlikte tüketebilirsiniz.5

Dışarıdan yemek yemek zorunda kalırsanız tükettiğiniz besinlere dikkat etmeniz gerekir. Tedavi sırasında dışarıdan sağlık beslenmek için: 5

•Fast food restoranlarından kaçının.

•Izgara et veya balık gibi proteinler tüketmeye çalışın.

•Hardal, ketçap ve salata sosu gibi sosları sınırlandırın.

Karaciğer kanseri hastaları ne yememeli?

•Karaciğer hastalıklarında beslenme düzeni, bireysel ihtiyaçları karşılayacak şekilde hazırlanır. Sizin için en iyi beslenme düzenini belirlemek için doktorunuza danışmanız gerekmektedir, bununla birlikte aşağıdaki gibi bazı genel beslenme ipuçları da faydalı olabilir:6

•Yağ, şeker ve tuz oranı yüksek yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Fast food restoran yemekleri de dahil olmak üzere birçok kızarmış gıdanın ve çiğ veya az pişmiş kabuklu deniz ürünlerinin tüketilmemesi önerilmektedir.

•Alkol tüketimi sınırlandırılmalı ya da tüketilmemelidir.

Bu önerilerle birlikte, size en uygun beslenme düzenini belirlemek için bir uzmana danışmayı unutmayınız.

Referanslar:

1) https://www.livingwithlivercancer.co.uk/wellbeing/diet-and-nutrition/ (Son erişim tarihi: 18.09.2022)

2) https://www.aicr.org/cancer-survival/cancer/liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 06.09.2022) (Son erişim tarihi: 06.09.2022)

3) George ES, et al. The Association between Diet and Hepatocellular Carcinoma: A Systematic Review. Nutrients. 2021;13(1):172.

4) https://moffitt.org/cancers/liver-hepatocellular-cancer/faqs/do-you-have-to-keep-a-certain-diet-with-liver-cancer (Son erişim tarihi: 18.09.2022)

5) https://www.aicr.org/cancer-survival/cancer/liver-cancer/ (Son erişim tarihi: 18.09.2022)

6) https://liverfoundation.org/health-and-wellness/healthy-lifestyle/liver-disease-diets/ (Son erişim tarihi: 30.09.2022)

Karaciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi için A'dan Z'ye Karaciğer Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.