Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Önlenebilir Mi?

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Önlenebilir Mi?

Rahim Ağzı (Serviks) Kanserini Önlemek Bizim Elimizde!

Rahim ağzı (serviks) kanseri, Türkiye’de 15-44 yaş arasındaki kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında beşinci sırada yer almaktadır. Ülkemizde her yıl yaklaşık 2 bin 500 kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konulmaktadır.1 Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır; düzenli tarama programları ve HPV aşısı ile rahim ağzı kanserinin önüne geçmek mümkündür.

Rahim ağzı (serviks) kanseri nedir?

Rahim ağzı ya da serviks, vajinanın rahime bağlandığı kısımdır. Bu bölgedeki hücrelerin kontrol dışı çoğalmasıyla gelişen kanser, rahim ağzı (serviks) kanseri olarak adlandırılır.2

Rahim ağzı (serviks) kanseri ve insan papilloma virüsü (HPV) arasındaki bağlantı nedir?

Neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri, insan papilloma virüsü (HPV) nedeniyle ortaya çıkar. HPV, üreme sisteminin en yaygın viral enfeksiyonudur. Cinsel olarak aktif kadınların ve erkeklerin çoğu, hayatlarının bir noktasında HPV virüsü ile enfekte olur ve bu enfeksiyonların %90’dan fazlası kendi kendine iyileşir. Ancak bazı durumlarda, bu iyileşme gerçekleşmez ve HPV’nin bazı alt tipleri uzun dönemde kanser öncesi lezyonlara ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bağışıklık sistemi normal olan kadınlarda bu kansere dönüşüm 15 ila 20 yıl arasında ortaya çıkabilirken; hastalık ya da kullanılan ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış kadınlarda bu süre 5 ila 10 yıl arasına düşebilir.3

Rahim ağzı (serviks) kanseri önlenebilir mi?

HPV aşısı ve düzenli tarama testleri ile rahim ağzı kanserinin önüne geçilebilir. Vajinal sürüntü örneğinden bakılan Pap smear testi ve insan papilloma virüsü (HPV) testi, rahim ağzı kanseri taraması sırasında kullanılan testlerdir.4

HPV ve Pap Smear testi nedir?

HPV ve Pap Smear testi rahim ağzını (serviks) değerlendirmek ve kanser öncüsü durumlar açısından kontrol etmek için kadınlara yapılan özel bir rahim ağzı kanseri tarama metodudur.5  HPV testi ile HPV enfeksiyonunun varlığı tespit edilebilir; rahim ağzı kanserine neden olan alt tipler saptanabilir. Pap Smear testinde ise kanser öncesi lezyonlar ve rahim ağzı kanseri erken evrede tespit edilebilir. Bu iki test ayrı ayrı ya da aynı anda yapılabilir. Rahim ağzı kanseri vakalarının çoğunun, düzenli Pap Smear testi yaptırmamış kadınlarından oluştuğu bilinmektedir. Bu sebeple doktor kontrollerini aksatmamak önemlidir. 4

Pap Smear testi ve Rahim Ağzı Kanseri İlişkisi Nedir?

Pap Smear testinin amacı, rahim ağzı kanseri başlamış kişileri belirlemek değil, kanser başlamadan yıllar öncesinde bile ortaya çıkabilen lezyonları saptamak ve daha kanser oluşmadan bu lezyonları tedavi etmektir. Smear testi yapılmayan kadınlarda bu lezyonlar fark edilmez ve zaman içinde kansere dönüşebilir. Erken dönemde fark edilen lezyonlar tedavi edilir ve kanser riski ortadan kaldırılabilir.5

Pap Smear testi kimlere ve kaç yaşında yapılmalıdır?

Sağlık Bakanlığı tarafından ulusal standartlara göre hazırlanan Kadınlarda Serviks Kanseri Tarama Programı kapsamında, 30-65 yaş aralığındaki kadınlara 5 yılda bir smear ve HPV testi yapılması önerilmektedir.5

Rahim ağzı (serviks) kanseri taramaları nerelerde yapılır?

Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) ücretsiz olarak yapılmaktadır.6

Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinin (KETEM) konumlarını öğrenmek için KETEM lokasyonları sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

HPV aşısı nedir ve ne işe yarar?

HPV aşıları, insan papilloma virüs (HPV) enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar. HPV, 40'tan fazlası doğrudan cinsel temas yoluyla yayılan, 200'den fazla virüsün oluşturduğu bir gruptur. Bunların arasında başlıca iki HPV tipi; rahim ağzı kanseri başta olmak üzere, penis, vulva, ağız ve gırtlak kanserine neden olurken; yaklaşık bir düzine HPV tipi ise genital siğillere neden olmaktadır. Aşı ile kansere ve genital siğillere en çok neden olan HPV türleri hedeflenir ve bu türlere karşı yüksek oranda korunma sağlanır.7

HPV aşısı kimlere yapılır?

9 ila 45 yaş arasındaki kadın-erkek herkes, genital siğillere ve/veya kansere neden olabilecek farklı HPV türlerine karşı korunmak için HPV aşısı yaptırabilir. Ancak aşı yaptırmadan önce bir uzmana danışılması önemlidir.8

HPV aşısı kaç yaşında yapılmalı?

HPV aşısı, 11-12 yaşlarındaki hem kız hem de erkek çocukları için rutin olarak tavsiye edilir, 9 yaşından itibaren de uygulanabilir. Bununla birlikte henüz aşılama yapılmadıysa 26 yaşına kadar herkese aşı yapılması önerilmektedir. Daha önce aşı yapılmamış 27-45 yaş arasındaki yetişkinler ise bir uzmana danışarak aşı yaptırabilir.9

HPV aşısının yapılmış olması kanser riskini azaltmakla birlikte tamamen ortadan kaldırmaz. HPV aşısı olan kadınların rahim ağzı kanseri taramasına devam etmesi önemlidir. 10

Rahim ağzı (serviks) kanserine karşı başka hangi önlemler alınabilir?

Düzenli rahim ağzı kanseri taraması ve HPV aşısıyla birlikte aşağıdakilere dikkat etmek rahim ağzı kanseri riskini azaltabilir:11

•Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak

•Tütün ürünlerinden uzak durmak

Rahim ağzı kanserinin önlenebilir ve erken tanı ile %100 tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu unutmayın, düzenli kanser taramalarınızı aksatmayın!12

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

 

Referanslar:

1)https://hpvcentre.net/statistics/reports/TUR_FS.pdf (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

2)https://www.nhs.uk/conditions/cervical-cancer/ (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

3)https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

4)https://www.cancer.org/healthy/cancer-causes/infectious-agents/hpv/hpv-and-hpv-testing.html (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

5)https://hpvtarama.saglik.gov.tr/duyurular/Sayfa/HpvTaramaTestiNasilYapilir (Son erişim tarihi: 22.08.2022)

6)https://hpvtarama.saglik.gov.tr/duyurular/Sayfa/HpvTaramaTestiNasilYapilir (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

7)https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-vaccine-fact-sheet (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

8)https://www.plannedparenthood.org/learn/stds-hiv-safer-sex/hpv/should-i-get-hpv-vaccine (Son erişim tarihi:22.08.2022)

9)https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

10)https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv-vaccine-young-women.htm (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

11)https://www.cancer.net/cancer-types/cervical-cancer/screening-and-prevention (Son erişim tarihi: 11.08.2022)

12)https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/ocak-ayi-rahim-agzi-serviks-kanseri-farkindalik-ayi.html (Son erişim tarihi: 11.08.2022)