Smear Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Smear Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Smear testi, başta rahim ağzı (serviks) kanseri olmak üzere kadın sağlığını etkileyebilecek birçok durumun tespit edilmesinde kullanılan bir yöntemdir.1

Düzenli yaptırılan smear testi, rahim ağzı kanserine neden olabilecek lezyonların bulunmasını ve rahim ağzı kanserinin önlenmesini sağlar.2

Rahim ağzı kanseri kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Smear Testi Nedir?

Rahim ağzının yüzeyinden ve etrafındaki alandan küçük bir fırça yardımıyla hücre örneği alınması Smear ya da Pap Smear testi olarak adlandırılır. Genellikle jinekolojik muayene ile aynı zamanda yapılan Smear testi, rahim ağzı kanseri, kanser öncesi lezyonlar, enfeksiyonlar veya iltihaplanma gibi diğer durumların bulunmasına yardımcı olur.3

Smear Testi Nerelerde Yapılır?

Ulusal kanser tarama programı dahilinde rahim ağzı kanseri taraması için Smear testi ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) yapılmaktadır. Ayrıca hekiminize danışarak da Smear testini nerelerde yaptırabileceğinizi öğrenebilirsiniz.2

Smear Testinin Önemi Nedir?

Düzenli jinekolojik muayene ile birlikte düzenli yapılan Smear testi, sağlığınız için önemli bir yere sahiptir. Rahim ağzı (serviks) kanserine yol açabilecek anormal hücrelerin bulunmasına yardımcı olabilir ya da kanserin erken teşhis edilmesini sağlayabilir. Rahim ağzı (serviks) kanseri erken teşhis edildiğinde başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.1

Smear Testi Kimlere Yapılır?

Sağlık Bakanlığı önerilerine göre, 30-65 yaş aralığındaki kadınlara her 5 yılda bir HPV ve Pap Smear testi uygulanmalıdır.4

HPV Aşısı Olunması Durumunda Smear Testi Yaptırmak Gerekir mi?

İnsan papilloma virüsü (HPV), genellikle semptom göstermeyen ve kendiliğinden kaybolan, ancak bazen ciddi hastalıklara neden olabilen yaygın bir enfeksiyondur. Hem erkekleri hem de kadınları enfekte edebilen HPV’nin farklı türleri vardır. Bazı türleri sadece genital siğillere yol açarken bazıları rahim ağzı başta olmak üzere çeşitli kanser türlerine neden olabilmektedir.5

Çoğu durumda bağışıklık sistemi HPV'yi vücuttan temizler. Bununla birlikte, vücudun HPV'yi temizleyemediği durumlar da olabilir, buna 'kalıcı' HPV enfeksiyonu denir. Kalıcı HPV enfeksiyonu, tedavi edilmediği takdirde rahim ağzı kanserine dönüşebilecek rahim ağzında anormal hücrelerin gelişmesine neden olabilir. Rahim ağzı kanseri, HPV'nin neden olduğu en yaygın kanser türüdür.5

HPV aşısı, 11-12 yaşındaki kız ve erkek çocukları için rutin olarak tavsiye edilir. 9 yaşından itibaren uygulanabilir. Henüz aşılama yapılmadıysa 26 yaşına kadar herkese aşı yapılması önerilmektedir. 27 ile 45 yaş arasındaki yetişkinler eğer daha önce aşılanmamışsa, aşı için bir uzmana danışması gerekmektedir.6

HPV aşısı, rahim ağzı kanserine neden olan HPV türlerinin çoğuna karşı koruma sağlar, ancak tümüne karşı koruma sağlamaz. Bu nedenle aşı olan kadınlar düzenli olarak rahim ağzı kanseri taramalarını yaptırmalıdırlar.7

Smear Testi Hangi Hastalıkların Teşhisi için Yapılır?

Smear testi, vajinada ya da rahim ağzında görülebilecek aşağıdaki durumları teşhis etmek için uygulanabilir:3

• İltihaplanma

• Enfeksiyon

• Anormal hücreler

• Kanser öncesi hücreler

• Kanser 

Smear Testine Nasıl Hazırlanılır?

Smear testi sonuçlarının mümkün olduğunca doğru olmasını sağlamak için testten önceki 2-3 gün cinsel ilişkiye girilmemesi önerilmektedir. Ayrıca, anormal hücrelerin daha rahat görülmesini sağlamak için testten 2 ila 3 gün önce tampon, vajinal ilaç ya da krem gibi maddeler kullanılmamasına özen gösterilmelidir.8

Smear Testi Nasıl Yapılır?

Smear testi sadece birkaç dakika süren acısız ve ağrısız bir işlemdir. Muayene sırasında spekulum adı verilen bir alet vajinaya yavaşça yerleştirilir, böylelikle rahim ağzı ve boynu hekim tarafından gözle muayene edilir. Daha sonra yumuşak bir fırça ve spatula adı verilen düz bir silme cihazı kullanılarak rahim ağzı hücrelerinden örnek alınır. Alınan örnek, laboratuvara gönderilir ve mikroskop altında incelenir.4

Smear Testi Sonucu Kaç Günde Çıkar?

Test sonuçlarının çıkma süresi değişebilir, bu konuda doktorunuza danışabilirsiniz. Test sonucunuz çıktığında sizinle iletişime geçilir. Gereken durumlarda doktorunuz sizin için en uygun olan tedavi ve takip planını belirleyecektir.9

Smear Testi Nasıl Değerlendirilir?

Rahim ağzı hücrelerinden alınan örnek, hücreleri korumak için çözelti içeren bir şişeye yerleştirilir. Daha sonra dokuları ve organları değerlendirme konusunda uzmanlaşmış patoloğun örneği mikroskop altında incelemesi için laboratuvara gönderilir. Smear testi sırasında rahim ağzından toplanan hücrelerin bazıları insan papilloma virüsü (HPV) için de test edilebilir.8

Smear Testi Kesin Sonuç Verir mi?

Smear testi mükemmel bir tarama aracıdır, ancak bazen yanlış sonuçlar verebilir. Bazı durumlarda anormal hücreler mevcut olsa bile sonuçlar normal görülebilir, buna "yanlış negatif" test sonucu denir. Smear testinin önceki sonuçlarla karşılaştırılması ve yanlış sonuç ihtimalinin azaltılması için düzenli olarak yaptırılması önemlidir.8

Smear Testi Sonucunun Pozitif (Anormal) Çıkması Ne Demektir?

Smear testinde aşağıdaki gibi üç sonuç alınabilir:10

• Normal test sonucu: Bu, rahim ağzındaki hücrelerin normal olduğu anlamına gelir. Ayrıca negatif test sonucu veya intraepitelyal lezyon veya malignite için negatif olarak da adlandırılabilir.

• Yetersiz test sonucu: Laboratuvar örneğinde yeterli hücre olmayabilir veya hücreler bir araya toplanmış ya da kan veya mukus tarafından gizlenmiş olabilir. Bu durumda test sonuç vermeyebilir ve doktorunuz 2 ile 4 ay içinde tekrar Smear testi için örnek vermenizi isteyebilir.

• Anormal test sonucu: Anormal bir test sonucu, pozitif test sonucu olarak da adlandırılabilir. Direkt kanser olduğu anlamına gelmez, rahim ağzındaki bazı hücrelerin normal hücrelerden farklı göründüğünü gösterir. Bu durumda doktorunuz ek test veya takip önerebilir. 10

Smear Testinde Çıkan Anormal Sonuçlar Nelerdir?

Anormal Smear testi sonucunun aşağıdakiler gibi birçok nedeni olabilir:10

Önemi belirsiz atipik skuamöz hücreler (ASC-US): En yaygın anormal Smear testi bulgusudur. Bu, bazı hücrelerin tamamen normal görünmediği anlamına gelir, ancak değişikliklerin HPV enfeksiyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı net değildir. Tahriş, bazı enfeksiyonlar, polip gibi büyümeler, hamilelik veya menopoz sırasında meydana gelen hormonal değişiklikler dahil olmak üzere birçok durum, hücrelerin anormal görünmesine neden olabilir ve bu durum kanserle ilişkili değildir.

Atipik glandüler hücreler (AGC): Normal görünmeyen bazı glandüler hücrelerin (rahim ağzını kaplayan bir hücre türü) varlığını gösterir. Doktorunuz tam bir tanı koymak için ek testler isteyebilir.

Düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (LSIL): Genellikle HPV enfeksiyonunun neden olduğu düşük dereceli değişikliklerin olduğunu işaret eder. Doktorunuz, yüksek dereceli değişikliklerin olmadığından emin olmak için ek testler isteyebilir.

Yüksek dereceli lezyonların dışlanamadığı atipik skuamöz hücreler (ASC-H): Kesin olmamakla birlikte, yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon (HSIL) olabilecek bazı anormal skuamöz hücreler bulunduğu anlamına gelir. Doktorunuz takip ve tedavi için ek testler isteyebilir.

Yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (HSIL): Tedavi edilmezse gelecekte kansere dönüşebilecek orta veya ciddi derecede anormal rahim ağzı hücrelerin varlığını işaret eder. Doktorunuz takip ve tedavi için ek testler isteyebilir.

Adenokarsinom in situ (AIS) / Karsinoma in situ (CIS): Rahim ağzında kanser öncesi lezyonların bulunduğu anlamına gelir. Bu lezyonlar tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Doktorunuz takip ve tedavi için ek testler isteyebilir.

Rahim ağzı kanseri hücreleri (skuamöz hücreli karsinom veya adenokarsinom): Rahim ağzında kanser hücreleri bulunduğunu gösterir. Bu bulgu, düzenli aralıklarla Smear testi yaptıran kişilerde çok nadirdir. Kanser tanısının kesin olarak konması için ek testler yapılır.

Smear Testi Anormal Olduğunda Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi yöntemi ve tedavinin amacı test sonucuna ve konan tanıya göre değişmektedir. Örneğin yüksek dereceli servikal hücre değişikliklerini tedavi etmenin amacı, kanser olma olasılığı yüksek olan anormal servikal hücreleri çıkarmak veya yok etmektir. Bu tedavilerden bazıları erken evre rahim ağzı kanseri için de kullanılmaktadır. Doktorunuz size en uygun olan tedavi yöntemini belirleyecektir.10

Smear Testi Sonrası Kontrolün Önemi

Test sonuçlarınız normal ise birkaç yıl içinde rahim ağzı kanseri olma ihtimaliniz çok düşüktür. Doktorunuz size bir sonraki rahim ağzı kanseri tarama testiniz için birkaç yıl bekleyebileceğinizi söyleyebilir. Smear testini önerildiği aralıklarda düzenli olarak yaptırmanız kanser dışındaki birçok sorunun önüne geçilmesi ya da kansere neden olabilecek lezyonların erkenden tedavi edilmesi için büyük önem taşır.9

TSmear testi kısa süren, acısız ve ağrısız bir yöntemdir.4 Düzenli smear testi ile rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonlar erken aşamada yakalanır ve daha kanser ortaya çıkmadan tedavi edilebilir. Bu şekilde düzenli tarama yaptıran kadınların çok azında rahim ağzı kanseri gelişmektedir. 11 Sağlık Bakanlığı önerileri doğrultusunda, 30-65 yaş aralığındaki kadınların her 5 yılda bir HPV ve Pap Smear testi taraması yaptırmaları önemlidir.4

Rahim ağzı kanserini önlemek için neler yapmanız gerektiği hakkında daha fazla bilgi için Kanserden Korunma yazımızı okuyabilirsiniz.

Referanslar: 

1)https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/pap-test (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

2) hhttps://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/rahim-agzi-serviks-kanseri-farkindalik-ayi-2021.html (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

3) https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/pap-smear (Son erişim tarihi: 19.11.2022)

4) https://hpvtarama.saglik.gov.tr/duyurular/Sayfa/HpvTaramaTestiNasilYapilir (Son erişim tarihi: 19.11.2022)

5) https://www.cancer.org.au/what-is-hpv (Son erişim tarihi: 19.11.2022)

6)https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html (Son erişim tarihi: 20.12.2022)

7) https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv-vaccine-young-women.htm (Son erişim tarihi: 20.12.2022)

8) https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/diagnosing-cancer/tests-and-procedures/pap-test (Son erişim tarihi: 20.12.2022)

9) https://www.cdc.gov/cancer/cervical/basic_info/screening.htm (Son erişim tarihi: 20.12.2022)

10) https://www.cancer.gov/types/cervical/screening/abnormal-hpv-pap-test-results (Son erişim tarihi: 20.12.2022)

11) https://www.cancer.gov/types/cervical/screening (Son erişim tarihi: 30.12.2022)