Yumurtalık (Over) Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yumurtalık (Over) Kanseri Nedir?
Yumurtalık kanseri, kadın üreme organlarından yumurtalıklarda, fallop tüplerinde (yumurtalık kanalı) ya da peritonun (karın zarının) yumurtalığa yakın bölgelerinde görülebilen bir hastalık grubudur.1
Yumurtalık (Over) Kanseri Neden Olur?
Yumurtalık kanseri, yumurtalıktaki hücrelerin kontrol dışı çoğalarak normal olmayan şekilde büyümesi ve tümör oluşturmasıyla ortaya çıkar. Kanserin başladığı hücreye göre farklı türleri vardır. 2
Yumurtalık Kanseri Görülme Sıklığı Nedir?
Yumurtalık kanseri dünya çapında kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında yedinci sırada yer almaktadır. Dünyada her yıl yaklaşık 300 bin kadına yumurtalık kanseri tanısı konulmaktadır.3
Yumurtalık (Over) Kanseri Türleri Nelerdir?
Yumurtalık kanseri, yumurtalık yüzeyinde veya yumurtalık içindeki dokularda gelişebilir. Üç ana tipi vardır. Yumurtalık yüzeyinde gelişen tür olan epitelyal yumurtalık kanseri en sık görülen tiptir. Yumurtalık kanseri vakalarının yaklaşık %90'ını epitelyal tümörleri oluşturur.4
Yumurtalık (Over) Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Yumurtalık kanseri geliştirip geliştirmeyeceğinizi bilmenizin kesin bir yolu yoktur. Bununla birlikte, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, çeşitli faktörler yumurtalık kanseri riskinizi artırabilir:5
• Orta yaşlı veya daha yaşlı olmak
• Anne veya baba tarafında yumurtalık kanseri olan yakın aile üyelerinin olması (anne, kız kardeş, teyze veya büyükanne gibi)
• BRCA1 veya BRCA2 adı verilen veya Lynch sendromuyla ilişkili genetik bir mutasyonun varlığı
• Meme, rahim veya bağırsak (kolorektal) kanseri geçmişi
• Endometriozis (rahim içindeki dokunun vücudun başka yerlerinde büyüdüğü bir durum) öyküsü
Menopoz Sonrası Yumurtalık Kanseri Riskim Yükselir mi?
Yumurtalık kanserleri, çoğunlukla menopozdan sonra gelişir. Tüm yumurtalık kanserleri vakalarının yarısı 63 yaş ve üzeri kadınlarda görülmektedir.6
Hangi Belirtilerde Yumurtalık (Over) Kanserinden Şüphelenmeliyim?
Yumurtalık kanseri belirtileri, özellikle hastalık erken evrelerindeyken çok belirsiz olabilir.5 Bununla birlikte aşağıdaki semptomlar görülebilir;7,8
• Vajinada normal olmayan kanama ya da akıntı
• Pelvik bölgede ağrı veya basınç
• Karın veya sırt ağrısı
• Şişkinlik
• Çok çabuk doyma hissi veya yemek yemede zorluk
• Daha sık veya acil idrara çıkma ihtiyacı ve/veya kabızlık gibi tuvalet alışkanlıklarında değişiklik
Yumurtalık Kanseri Başka Hastalıklarla Karıştırılabilir mi?
Yumurtalık kanserinin belirtileri erken evrelerde ortaya çıkmayabilir, kanser ilerledikçe görülebilir. Belirtiler birçok farklı hastalığın belirtilerine benzer olabilir, bu nedenle yumurtalık kanseri yaşadığınız başka hastalıklarla ya da sorunlarla karıştırılabilir.9
Yumurtalık (Over) Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Yumurtalık kanseri tanısı için manyetik rezonans görüntüleme (MRG, emar), pozitron emisyon tomografisi (PET), ultrason, gibi görüntüleme yöntemlerinin yanı sıra, kolonoskopi, laparoskopi, biyopsi gibi testler uygulanır.10
Yumurtalık (Over) Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Yumurtalık kanseri tedavisi, kanserinin boyutuna, türüne, nerede olduğuna, evresine ve genel sağlık durumunuza göre değişmektedir. Tedavi seçenekleri arasında ameliyat, kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi ve hedefe yönelik tedaviler bulunmaktadır.11
Yumurtalık (Over) Kanserinde Erken Tanı Mümkün mü?
Herhangi bir belirtiniz yoksa yumurtalık kanseri taraması yapmanın basit ve güvenilir bir yolu yoktur. Pap Smear testi yumurtalık kanserini kontrol etmez, bu testinin taradığı tek kanser, rahim ağzı kanseridir. Rahim ağzı kanseri dışında herhangi bir jinekolojik kanseri taramanın güvenilir bir yolu olmadığından, kanserin uyarı işaretlerini tanımanız ve riski azaltmak için neler yapabileceğinizi öğrenmeniz önemlidir.12
Yumurtalık (Over) Kanseri Riskim Yüksekse Ne Bilmeliyim?
Yumurtalık kanseri riskiniz yüksekse yumurtalık kanserini kontrol etmeye yönelik periyodik testler önerilebilir. Ayrıca kanser olmadan önce, sizin ve doktorunuzun ortak kararıyla, fallop tüplerinin ve yumurtalıkların alınması riski azaltmak için bir seçenek olabilir.4
Yumurtalık (Over) Kanserinden Korunmam Mümkün mü?
Yumurtalık kanserini önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak aşağıdakiler riskinizi düşürebilir;13
• Doğum yapmış olmak
• Bazı araştırmalar, bir yıl veya daha uzun süre emziren kadınların yumurtalık kanseri riskinde orta derecede bir azalma olabileceğini göstermektedir.
Riski azaltma yolları hakkında bir uzmana danışmanız önemlidir.13
CA-125 Nedir?
Yumurtalık kanseri de dahil olmak üzere belirli kanser türlerine sahip kişilerin kanında yüksek miktarlarda bulunabilen bir maddedir. Kanser tedavilerinin ne kadar iyi çalıştığının veya kanserin nüks edip etmediğinin takibinde kullanılan yardımcı bir testtir. Kanser haricinde, doğurganlık dönemindeki kadınların yumurtlama dönemleri gibi sağlıklı durumlarda da kandaki düzeyi artabilir. Tek başına yüksekliği kanser anlamına gelmez, bu yüzden kanser taramalarında kullanılmaz.14
Yumurtalık Kanseriyken Hamile Kalabilir miyim?
Yumurtalık kanseri tedavisinde kullanılan bazı yöntemler çocuk sahibi olmanızı engelleyebilir. Bu nedenle, yumurtalık kanseri tanısı aldığınızda doktorunuzla tüm ihtimalleri ve seçenekleri konuşmanız önemlidir.15
Yumurtalığımda Kist Olması Kanser Olduğum Anlamına mı Gelir?
Yumurtalık kisti yumurtalıkta veya yüzeyinde oluşan sıvı dolu kese ya da ceptir, kanser ise çoğunlukla katı tümör kitleleridir. Yumurtalık kistleri, genellikle normal adet döngüsünün bir parçası olarak oluştukları için menopoza girmemiş kadınlarda yaygın olarak görülür. Yumurtalık kisti tanısı aldıysanız, bunun yumurtalık kanseriyle alakalı olup olmadığını merak etmeniz doğaldır. Vücudunuzda herhangi anormal bir değişiklik olduğunda dikkatli olmanız önemli olsa da yumurtalık kistinin, yumurtalık kanseri olduğunuz anlamına gelmediğini bilmelisiniz.16
Endometriozis (Çikolata Kisti) Kanser midir?
Endometriozis, rahim içini kaplayan endometrium tabakasının rahmin dışındaki başka bir bölgede büyümesidir. Endometriozisin, bilinen adıyla çikolata kistinin kanserle bağlantılı olabileceğini düşünmeniz doğaldır; ancak durum böyle değildir. Çikolata kisti varlığı kanser olduğunuz anlamına gelmemektedir.17
Referanslar:
1) https://www.cdc.gov/cancer/ovarian/basic_info/index.htm (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
2) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/what-is-ovarian-cancer (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
3) https://worldovariancancercoalition.org/about-ovarian-cancer/key-stats/ (Son erişim tarihi: 06.05.2022)
4) https://www.acog.org/womens-health/faqs/ovarian-cancer (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
5) https://www.cdc.gov/cancer/ovarian/basic_info/risk_factors.htm (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
6) https://www.cancer.org/cancer/ovarian-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
7) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/symptoms (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
8) https://www.cdc.gov/cancer/ovarian/basic_info/symptoms.htm (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
9) https://www.health.ny.gov/diseases/cancer/ovarian/symptoms_screening_treatment.htm
10) https://www.cancer.org/cancer/ovarian-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html (Son erişim tarihi: 06.05.2022)
11) https://www.cancer.org/cancer/ovarian-cancer/treating.html (Son erişim tarihi: 06.05.2022)
12) https://www.cdc.gov/cancer/ovarian/basic_info/screening.htm (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
13) https://www.cdc.gov/cancer/ovarian/basic_info/prevention.htm (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
14) https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/ca-125 (Son erişim tarihi: 06.05.2022)
15) https://www.cancercouncil.com.au/ovarian-cancer/after-cancer-treatment/infertility/ (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
16) https://ocrahope.org/2020/05/science-made-simple-ovarian-cysts-and-ovarian-cancer/ (Son erişim tarihi: 18.04.2022)
17) https://www.mdanderson.org/publications/focused-on-health/endometriosis-cancer-risk.h32Z1591413.html (Son erişim tarihi: 06.05.2022)